Nazar Elektronik - Turgay Yıldırım

LED Ayd�nlatmal� LCD � TFT C�HAZLAR

Haz�rlayan : TURGAY YILDIRIM -Nazar Elektronik

LCD-TFT Cihazlar�nda panel yap�s� �zellikleri nas�ld�r ?
Nas�l �al��rlar ?
Genel karekteristik �zellikleri nelerdir ?
Elektronik devre yap�lar� ve �al��ma sistemleri nas�ld�r ?

LCD Monit�rlerde G�r�nt� nas�l olu�ur?

LCD Cihazlarda temel prensip basittir; Resim, her biri renk verebilen �ok say�da piksellerden (Cell�lerden) olu�an bir panel sayesinde ger�ekle�mektedir. Bu ama�la arka ��k kayna�� olarak kullan�lan iki yada daha fazla florasan t�p lambadan veya yeni teknolojik geli�me ile imalat� h�z kazanan power led ayd�nlatma kayna��ndan gelen ��k kullan�l�r. �rne�in tek bir pikselin ayd�nlanmas� i�in yap�lmas� gereken �ey ��n ge�mesine izin verecek ya da vermeyecek bir kap� veya diyafram koymakt�r. LCD cihazlarda bu durum TFT yap�s� gurubu ile ger�ekle�tirmektedir. LCD MON�T�R LCD nin b�yle basit a��klamayla anlat�labilmesine ra�men bunu ger�ekle�tiren teknoloji, elbette �ok karma��k ve kapsaml�LCD ( Liquid Crystal Display ), s�v� kristal esas�na dayal�, d�z panel cihazlar i�in kullan�l�r. LCD monit�rlerde ve televizyonlarda kullan�lan s�v� kristal yap�daki madde ne kat�, ne de s�v� diyebilece�imiz bir durumdad�r. Bu �zelli�i sayesinde �ok az enerji uygulayarak kat� veya s�v� duruma rahatl�kla ge�irilebilmektedir ve bu �zelli�inden faydalan�larak pikseller arac�l�� ile renklerle g�r�nt� elde edilmektedir..

A) Arka I��k (Led) B) TFT C) LCD D) Renk Filtresi,

TFT LCD- SIVI KR�STAL EKRAN

Arka ��ktan g�r�nen ��n a��k TFT h�crelerinden LCD matrise do�ru ge�er.
A��k veya Kapal� h�cre LCD s�r�c� taraf�ndan kontrol edilir.
Renkfiltresinden ge�erek ��n�n LCD�den ald�� resim bilgilerini �n panele ta��r.

LCD TV PANEL YAPISI

1-En �n esnek fiber cam
2-TFT panel
3-Panel k�lavuzu
4-�nce film tabaka DBEFD
5-Prizma U
6-Prizma L
7-Dif�z�r Prizma
8-Dif�z�r Plaka
9-Arka Kartu�
10-Alt kapak
11-S�r�c� kartlar�
12-Pano uzant�lar�
13-Esnek �erit kablo

LCD Panellerin �zellikleri ve �al��ma Prensibi LCD panellerdeki en b�y�k �zellik, g�r�nt�n�n elde edilmesinde b�y�k rol oynayan s�v� kristal yap�d�r.

S�v� kristal yap�daki madde ne kat� ne de s�v� diyebilece�imiz bir durumda bulunur. S�v� kristalin bu �zelli�i sayesinde �ok az enerji uygulayarak kat� veya s�v� duruma rahatl�kla ge�irilebilir. LCD monit�rlerde normalde b�k�ml� nematik tip s�v� kristal kullan�lmaktad�r. Bu s�v� kristal yap�ya elektrik enerjisi uyguland��nda b�k�mler a��l�r ve kristal molek�ler yap� duru� a��s�n� de�i�tirir. Bu �zellik kullan�larak, s�v� kristal kanal�n i�inden ��n ge�mesine yol verilir. LCD panellerin her bir pikselinde s�v� kristal madde bulunmaktad�r ve binlerce pikselden olu�maktad�r. Her pikselde 3 adet renk h�cresi (RGB -alt piksel) bulunur. Bu monit�rlerin sat�r ve s�tunlar�nda bulunan piksellerin her biri elektrotlara ba�l�d�r. Elektrotlar arac�l��yla istenilen renk h�cresine elektrik ak�m� g�nderilerek panelde g�r�nt� elde edilir.

TFT LCD : THIN FILM TRANSISTOR LIQUID CRYSTAL DISPLAY TFT

'Thin Film Transistor'�n k�salt�lm�� olup pikselleri aktif olarak denetleyen elementleri tan�mlar. Bu sebepten "aktif matris TFT" olarak da adland�r�l�rlar. D�z ekran kategorisi kendi i�inde LCD (likit kristal) panel teknolojisine sahiptir. I��k kayna�� olarak floresan lambalar kullan�lm��t�r. TFT-LCD olarak adland�r�lan bu cihazlar arkadan ayd�nlatmal� ekranlar s�n�f�ndad�r. I��n TFT � deki iletim tekni�inin a��klamas�

Elektrodlar aras�na voltaj uyguland�� zaman ��n durumu Elektrodlar aras�na voltaj uygulanmad�� zaman ��n durumu

TFT LCD Ekranda her piksel 3 alt pikselden olu�an h�creler olu�mu�tur. Elektrotlar arac�l�� ile �� ayr� rengin yo�unlu�u
belirlenerek istenilen renk elde edilir.

LED Ayd�nlatmal� LCD cihazlar�n panel i�indeki POWER LED lerin b�lgesel g�r�n�mleri

LCD ekranlarda kullan�lan ve indium-tin oksit le kaplanm��, adres elektrodlar� d��enmi� iki �effaf fiber cam�n aras�na yerle�tirilen b�k�ml� nematik tipteki s�v� kristal maddeden olu�mu� noktalar arac�l�� ile g�r�nt� elde edilmektedir. Alt fiber camdaki adres tarama hatt� elektrodlar� sat�rlar i�in, �st fiber camdaki adres tarama hatt� ise s�tunlar i�indir. Panel yap�s�na g�re (HD-FULL HD) binlerce pikselden olu�ur ve her pikselde 3 adet renk h�cresi (Altpiksel RGB) bulunur. Her pikselde kullan�lan bu s�v� kristal yap�ya elektrik enerjisi uyguland�� zaman b�k�mler �eklinde a��l�rlar. Yukar�daki �ekilde de g�r�ld�� gibi piksel i�indeki yap�da kullan�lan polariz�rler gelen �� kutuplayan elemanlard�r. Panelin bu �al��ma �zelli�inden faydalan�larak arkadan gelen ��n s�v� kristal kanal�n i�inden ge�mesi sa�lan�r. Paneldeki sat�r ve s�tunlarda bulunan piksellerin her biri elektrodlara ba�lanm��t�r. Bu elektrodlar arac�l�� ile istenilen pikseldeki renk h�cresine elektrik ak�m� verilerek uygulanan resim g�r�nt�s� panelin ekran�nda elde edilir.

Arka ayd�nlatma olarak bilinen LED lambadan gelen ��k kayna��, TFT (Thin Film Transist�r) dilim panellerin aras�na uygulanan gerilimin elektrik alan etkisi ile ge�irgenlik �zelli�i de�i�ebilen ve gelen �� kutuplayan polarize filtreden ge�tikten sonra, Likit kristal h�creler denilen binlerce k��k piksellerden olu�an bu katman gurubundan ge�er. H�creler, ekran boyunca s�ra halinde dizilerek piksellerden(ekrandaki k��k noktalardan) ikinci polarize filtre ile ge�mesine izin verir. I��n arac�l��yla bloklardan ve her bir kristalden ge�mek suretiyle kristal yap�land�rma y�ntemiyle ekranda g�r�nt� olu�turulmu� olur. Her h�cre veya her altpiksel bir kontrol gerilimi ile ayr� ayr� ele al�nabilir. Bu demektir ki, �rne�in; 15� bir LCD monit�r ekranda, 1024 x 768 yani2,359 296 adet altpiksel (1024 x 768 x 3) ��z�n�rl��e sahiptir. Bazen bir veya daha fazla piksel, elektrik ak�m� verildi�i halde mekanizmas� ba�ar�s�z olarak tamamen karanl�k bir h�cre (�l� h�cre) ya da "k�t�" piksel �eklinde g�rebiliriz. LCD monit�rlerde �l� piksel kesinlikle istenmeyen bir durumdur. Piksel hata oran� LCD monit�rlerde s�f�r olmak zorundad�r.Monit�rlerin tipine g�re nokta aral�klar�n�n mesafesi 0.2 mm ile 0,3 mm aras�ndad�r.

LCD renkli ekranlar, Pasif matris ve Aktif matris olmak �zere iki temel t�rde yap�lm��t�r.

Pasif matris sistemlerde renklerin elde edilmesi; ayd�nlanacak olan h�crelerin adres hatlar� taranarak uygulanan gerilime g�re h�cre renk yo�unlu�u belirlenir. Uygulamas� kolay olmas�na ra�men piksellerin g�r�nt�lemedeki cevap verme gecikmesi y�z�nden tepkime s�resinin kalitesi d��k olur, dolay�s� ile tercih sebebi olmamaktad�r.

Aktif matris sistemlerde Thin Film Transist�r (TFT) denilen bir yap� kullan�lm��t�r. �nce film kal�nl��nda olan bu TFT katman�nda b�t�n piksellerdeki her cell�in arkas�nda binlerce transist�r ve kapasit�r kullan�lm��t�r. Transist�r, saydam olan elektrodu s�rmekte, kapasit�rt�r ise, yeni tazeleme sinyali gelene kadar pikselin �al��ma gerilimini korumu� olur. Gelen de�i�ikli�e cevap verme s�resi h�zl� oldu�u i�in g�r�nt� kalitesi y�ksektir ve imalat�� firmalar�n tercih sebebi bir teknoloji se�ene�i olmu�tur.

Aktif matris LCD paneller geleneksel CRT ekranlar kadar keskin renkli g�r�nt�ler �retirler. Temelde TFT ince film k��k anahtarlama transist�rleri ve kapasit�rler �eklinde belirlenmi�, �� unsurdan (Cellden) meydana gelen her bir piksel i�in k�rm�z�, ye�il ve mavi ��k kayna��n�n ge�i� kontrolunu sa�lar. Piksel adresi i�in, uygun sat�r ve s�tunlarvard�r. Bu sat�r ve s�tunlar arac�l�� ile TFT transist�rler i�lemci taraf�ndan gerekti�i kadar tetiklenme suretiyle, her cell ayr� ayr� kontrol edilerek bir pikselden istenilen ��k miktar� kar��m� elde edilir. �ekilde de g�r�ld�� zere t�m sat�r ve s�tunlar ayr� ayr� birer noktada matrix mant��nda kesi�mektedirler. TFT transist�rler tetiklenmedikleri zaman kapal� oldu�undan, belirlenen kapasit�r bir �al��ma i�erisinde, piksel siyah olarak g�r�n�r. Pikseli kapasit�r�n �al��ma �zelli�i ile sonraki yenileme d�ng�s�ne kadar aktif olarak tutmak m�mk�nd�r. S�tun ve sat�rlardan LCD panelin kristal yap�s� i�erisindeki bir cell�e verilen gerilim miktar� �ok hassas bir yap�yla kontrol edilir. Thin film transist�rlerle kontrol edilen ve sadece yeterince biraz ��k arac�l��yla �n panele ge�ip g�r�nt� i�in gerekli noktalardan birini olu�turmu� oluruz. Beyaz ��k ya da ge�i� kap�s�n�n kapanmas�yla h�cre karanl��a b�r�n�r ve sonu� olarak daha h�zl� tepki s�relerinin olu�mas� sa�lan�r.

(Response time) LCD kullan�m�nda �n ve arka elektrod y�zeyler aras�ndaki h�zl� tepkime s�resi sayesinde �zellikle �ok
hareketli g�r�nt�lerdeki g�r�nt� kayb� ve bozuklu�u ortadan kald�r�lm�� olur.

TEPK�ME S�RES�

Tepkime s�resi (Response Time), LCD paneldeki bir pikselin, aktif (siyah) konumdan aktif olmayan (beyaz) konuma ge�mesi ve tekrar aktif (siyah) durumuna gitmek �zere, s�v� kristal h�cresindeki (piksel) de�i�iklik i�in ge�en s�reye denir..

Bu tepkime s�resi pratik a��dan, piksel h�z� anlam�na gelir ve ekrandaki resim yenileme ne kadar h�zl� de�i�ebilir ise bu ge�i� daha g�zel bir g�r�nt� izleme zevki meydana getirir.Tepkime s�resi �ok yava� ise, oyun ve filmlerde, ge�i�lerde g�lgelenme veya bulan�kl�k etkilerini daha fazla g�rm�� oluruz. Bu durum izleyici taraf�ndan istenmeyen bir konudur.

Tepkime s�resi milisaniye ile �l��l�r. 5 milisaniye ve �zerindeki s�re iyi bir tepkime s�resi de�ildir.8 milisaniye k�t� bir tepkime s�residir. �zellikle �ocuklar�n g�zleri 5 milisaniyenin �zerindeki g�r�nt� ge�i�lerini, piksellerdeki renk de�i�ikliklerini yakalayabilmektedir. �deal bir LCD paneli tepkime s�resi 2 milisaniye ve alt�nda olmal�d�r.

..:: LCD MON�T�R - KAREKTER�ST�K �ZELL�KLER� ::..

��Z�N�RL�K

��z�n�rl�k, LCD monit�r / Tv. ve plazma paneller de dahil olmak �zere, ekran�n fiziksel yap�s� olarak panelde ka� piksel oldu�unu tan�mlar. Y�ksek ��z�n�rl�kteki ekran, keskin g�r�nt� �retir. Bu fiziksel yap�LCD ekran�ndaki matrisi olu�turan yatay ve dikey piksel say�s�d�r. Ekran ��z�n�rl�� sat�r ve s�tun olarak ta ifade edilmektedir. ��z�n�rl�kteki tazeleme oran� (Refresh Rate) olan ve Hertz birimiyle ifade edilen, bir saniye i�indeki tazeleme frekans�, monit�r�n �zelliklerinin belirlenmesinde etkin rol oynamaktad�r. Monit�rlerdeki bu �zellikten dolay� sat��ta tercih sebebi olarak �ne ��kar. Bilgisayar�n ekran kart�n�n ayarlar�ndan, monit�r�n desteklemedi�i bir tazeleme frekans� veya di�er bir deyi�le ��z�n�rl�k ayar� se�ilmi�se monit�r ekran�nda g�r�nt� elde edilemeyecektir. Monit�rlerin bu ekran ��z�n�rl�k �zelli�i, bilgisayar�n ekran tazeleme frekans� ile paralellik g�stermesi gerekmektedir. Monit�r ve ekran kart� birbirilerini destekliyorsa ve dijital g�r�nt� ara birimi olan DVI ba�lant� noktalar� varsadaha sa�l�kl�, temiz bir g�r�nt� i�in tercih edilmesi daha uygun olur.

A�a��daki tabloda baz� LCD monit�rler i�inde bulunan ��z�n�rl�kler, Adres ve Tarama Hatlar�n�n Tan�m� g�r�lmektedir ;

14"-15"	1024x768	(XGA)
17"-19"	1280x1024	/SXGA)
20" +	1600x1200	(UXGA)
19" (Widescreen)	1440x900	(WXGA+)
20" (Widescreen)	1680x11050	(WSXGA+
24" (Widescreen)	1920x1200	(WUXGA)
30" (Widescreen)	2560x1600

Adres ve Tarama Hatlar�n�n Tan�m�

A�a��daki tabloda baz� LCD Televizyonlar i�inde bulunan ��z�n�rl�kler g�r�lmektedir ;

* 640 address hatt� X 480 tarama hatt�	=	VGA g�r�nt�s�
* 800 address hatt� X 600 tarama hatt�	=	SVGA g�r�nt�s�
* 1024 address hatt� X 768 tarama hatt�	=	XGA g�r�nt�s�
* 1366 address hatt� X 768 tarama hatt�	=	HD g�r�nt�s�
*1920 address hatt� X 1080 tarama hatt�	=	Full HD g�r�nt�s�
3840*2160 Ultra-High Definition (UHD) tarama hatt�	=	(UHD) g�r�nt�s�

LCD MON�T�R - P�KSEL HATALARI

�l� Piksel Tespiti ve S�k��m�� Piksel

LCD monit�rdeki s�k��m�� ya da �l� piksel nas�l tespit edilir ve s�k��m�� piksel nas�l tamir edilir Bazen LCD ekranlarda kimi piksel d�zg�n �al��mayabilir ve ekran�n�zda temizlenemeyen bir leke gibi kalan bozuk pikseller olduk�a sinir bozucu olur. E�er monit�r�n�z garanti kapsam�ndaysa monit�r� yetkili servise tamire vermenizde fayda var. Ancak, garanti kapsam�nda de�ilse, kimi zaman ekranda olmas� gerekenden farkl� bir renkte bir nokta ya da siyah bir nokta g�r�yorsan�z monit�r�n�zle ilgilenmenin vakti gelmi� demektir.

�ki t�r sorunlu piksel vard�r. Maalesef �l� pikseller d�zeltilemez. �l� piksel durumunda monit�r�n panelinin de�i�mesi gerekir ba�ka da ��z�m� yoktur. S�k��m�� pikseller ise biraz da �ans�n yard�m� ile tamir edilebilir.

UYARI / D�KKAT !..

A�A�IDAK� Y�NTEMLER� UYGULARKEN R�SK ALDI�INIZI UNUTMAYIN

Yaz�l�m Y�ntemi Ekran�n�zda �l� ya da s�k��m�� piksel olup olmad��n� tespit etmek i�in �e�itli yaz�l�mlar kullanabilirsiniz. S�k��m�� pikselleri tamir i�in de kullanabilece�iniz Rizone Pixel Repair program� sizlere yard�mc� olacakt�r. Program� Rizone Pixel Repair indir ba�lant�s�ndan alabilirsiniz.

1. Program� a�t�ktan sonra t�m ekran� kaplamak i�in Dead Pixel Locator b�l�m�ndeki t�m renklere t�klayarak ekran�n�z� inceleyin. E�er �l� ya da s�k��m�� bir piksel varsa ekran� kaplayan renkten farkl� renkte bir nokta g�receksiniz.

2. Sorunlu pikselin yerini tespit ettikten sonra tespit ettikten sonra Color Mode ba�l�� alt�ndaki renk modlar�ndan birini tercih edin ve GO! butonuna t�klay�n.

3. A��lan k��k pencereyi sorunlu pikselin �zerine getirin ve bekleyip pikselin d�zelmesi i�in dua edin ��nk� sorunun ��z�lmesi i�in �ansa da ihtiyac�n�z var

Bask� Y�ntemi
Malzemeler: ucu �ok da sivri olmayan kalem gibi bir �ey (�rne�in ucu sivriltilmemi� bir kur�un kalem), yumu�ak bir bez

1. Ekran�n�z� kapat�n.

2. Yumu�ak bir bezi kullanaca��n�z objenin ucuna sar�n.

3. Sorunlu pikselin �zerine olu�turdu�unuz objenin ucuyla bast�r�n. Ancak ba�ka noktalara bast�rmamaya dikkat edin yoksa ba�ka piksellerde de sorun ��kabilir.

4. Bask� uygularken ekran� a��n.

5. Bask�y� kesin ve e�er i�e yaram��sa pikselin d�zeldi�ini g�receksiniz.

T�klatma Y�ntemi

1. Ekran� a��n ve arka plan siyah olacak �ekilde ayarlay�n.

2. Sivri u�lu olmayan bir kalem al�n ve ucuyla sorunlu piksele nazik bir �ekilde t�klatmaya ba�lay�n. Ba�lang��ta ekrana dokundu�unuz noktada k�sa s�reli hafif bir beyazl�k g�recek kadar bask� uygulay�n.

3. Piksel d�zelene kadar 5-10 t�klatma aral�klarla bask�y� art�r�n.

4. Piksel d�zeldikten sonra yaz�l�m ad�m�nda bahsedildi�i gibi program ile sorunlu piksel var m� yok mu tekrar kontrol edin.

Is� Y�ntemi
Bu y�ntem geni� rengini kaybetmi� ya da kararm�� alanlarda �zellikle de daha �ok notebooklarda i�e yaramaktad�r. Bu y�ntemde notebook uzun s�re a��k kalaca��ndan �s�nmayla ilgili ba�ka problemler ya�ama riski oldu�unu dikkate al�n

Manyetik alan etkisi yoktur !...

LCD paneli, resmi ekranda olu�turmak i�in T�p (CRT) gibi ��n taramas� yapmaz. Bu nedenle manyetik alan etkisi yoktur. Degauss, yani demanyetize problemi yoktur.

Yeni versiyon LCD cihazlarda geni� seyredebilme a��s� vard�r.

En uygun izleme a��s� - uzakl��

3 X Ekran y�ksekli�i

Ekran y�ksekli�inin �� kat� kadard�r.

Leke/G�lge (Burn-in) Problemi ;

Sabit g�r�nt� LCD panel ekran�nda kal�c� hasarlara neden olabilir. Ekranda h�cre yanmalar�ndan dolay� leke b�rakabilir. Hareketsiz g�r�nt�n�n ve ekran�n parlakl�k seviyesi ve ayr�ca hareketsiz g�r�nt�n�n ekranda kalma s�resi, bu lekenin ge�icimi, kal�c�m� olaca��na etki eden fakt�rlerdir.

Uzun s�reli resimler ekranda hayali bir g�r�nt� tak�lmas�na neden olabilece�inden LCD panelin tamam�nda veya bir b�l�m�nde sabit g�r�nt�n�n 2 saatten daha fazla tutulmas� tavsiye edilmez. Bu g�r�nt� tak�lmas�na ekran yanmas� da denir. Ekrandaki g�r�nt� tak�lmalar�n� engellemek i�in hareketsiz g�r�nt� ekrandayken parlakl�k ve kontrast de�erlerinin d��k bir seviyeye ayarlanmas� uygun olur. Yukar�daki ekran yanmas�ndan dolay� ekranda olu�an hasar garanti kapsam� d��ndad�r ve imalat�� firmalar bu durumu kullan�m k�lavuzlar�nda ve kataloglar�nda uyarmaktad�rlar.

�Oyunlar da veya bilgisayar da uzun s�re dura�an resimlerin g�r�nt�lenmesi k�smi g�r�nt� izi olu�turabilir. Bu etkiyi �nlemek i�in, dura�an g�r�nt�leri g�r�nt�lerken �parlakl�k� ve �kontrast� derecelerinin azalt�lmas� tavsiye edilir.�

KONTRAST ORANI

Kontrast oran�, b�t�n �retici ve t�keticiler i�in b�y�k bir pazarlama arac�d�r. Kontrast oran� ekran�n en parlak, beyaz valuse ve koyu siyah de�erleri aras�nda kar��la�t�rmal� bir fark ile ilgilidir. Bir kural ile daha y�ksek bir kontrast oran� istenmekle birlikte, daha az yayg�n olan alt u� modelleri i�in 700:1 standard�n�n yan�nda pek �ok uzman, kontrast oran� olarak 1000:1 veya daha iyi bir seviyeyi tavsiye etmektedir. Baz� teknolojiler, biraz abart�l� olmakla birlikte dinamik kontrast� 3000:1 ve �zeri kontrast oranlar� kontrol etme yetene�ine sahiptirler.

PARLAKLIK

Parlakl�k, LCD monit�r ekran�n�n parlak beyazl�k �l��s�d�r. Genellikle LCD monit�rler, rahat kullan�m i�in �ok parlakt�r ve �zerindeki ekran (OSD) ayar�yla parlakl��n� ayarlayarak kullan�l�r. Bu durum daha iyi bir kontrast oran� ve karanl�k sahneler i�in yararl� olmaktad�r. Fakat y�ksek parlakl�k iyi bir g�r�nt� elde etmede gri tonlar� aras�nda ayr�m� yapma zorlu�unu getirir.

LCD Monit�rlerde YA�AM S�RES�

Kullan�m ya�am s�resi genellikle saat olarak belirtilir. Bilindi�i �zere CRT monit�rler 15.000 - 25.000 saatler aras�nda ya�am �m�rlerine sahiptiler. Parlakl�k oran� ortalama olarak % 50 lerde kullan�ld��nda arka ��k kayna�� incelenip dikkate al�narak, LCD monit�rlerdeki kullan�m s�releri, 50,000 saattir diyebiliriz.

LCD monit�r, devreler halinde b�l�nebilir.

Bu devrelerin resimleri ile birlikte monit�r devre �ema ve fonksiyonlar�n� a��klayaca��z.

�nce ba�lant� portlar� hakk�nda bilgi aktaral�m

HDMI (Y�ksek Tan�ml� Multimedya Aray�z�) herhangi bir set �st� cihaz (�rne�in dijital uydu al�c�s� gibi), DVD oynat�c�, A/V al�c� gibi ses ve g�r�nt� kayna�� bir cihaz ile ses veya g�r�nt� monit�r� (dijital televizyon cihaz� gibi) oynat�c� bir cihaz aras�nda kullan�lan, end�strinin destekledi�i s�k��t�r�lmam�� t�m�yle dijital ilk sinyal aray�z�d�r.

HDMI standart, geli�tirilmi�(enhanced) ve y�ksek tan�ml� (high-definition) video sinyalleri ile, tek kablodan �ok kanall� dijital ses sinyallerini destekler.

T�m ATSC HDTV standartlar�na ve 8-kanall� dijital audio deste�ine ayr�ca gelecekteki geli�tirmeler ve gerekler i�in yedek bir bant geni�li�ine de sahiptir.

HD Televizyonlar halen HDMI� �n sahip oldu�u 5 Gbps bant geni�li�inin 1/2'den az bir k�sm�n� kullanmaktad�r. Sahip oldu�u yedek kapasite sayesinde HDMI �ng�r�lebilir gelecekte s�z konusu olabilecek teknolojik geli�melere de uyum sa�layabilecektir.
HDMI mevcut 720p, 1080i, 1080p gibi t�m HDTV video formatlar�n� , 480p gibi EDTV formatlar�n� NTSC veya PAL gibi standart video formatlar�n� destekleyebilir.

HDMI gerekli kablo performans�n� belirlemi� ancak en fazla kablo boyunu tan�mlamam��t�r. Beklenen en uzun kablo boyu 15m dolay�ndad�r.

HDMI Konnekt�r pin Konfig�rasyonu
NO	Fonksiyon	NO	Fonksiyon
1	D2_RX2+	11	D2_RXCLK GND
2	D2_RX2 GND	12	D2_RXCLK
3	D2_RX2-	13	No connection
4	D2_RX1+	14	No connection
5	D2_RX1 GND	15	HDMI_DDC_SCL
6	D2_RX1-	16	HDMI_DDC_SDA
7	D2_RX0+	17	HDMI_DDC_GND
8	D2_RX0 GND	18	HDMI VCC (5V)
9	D2_RX0-	19	Ident_HDMI
10	D2_RXCLK+	20	Common GND

Veri ��eleri �e�itli �ekillerde i�lenir ve sunulan kontrol verileri 2 bit, 4 bit ya da paket olarak TMDS kodlay�c� veri veya video verilerini TMDS kanal ba��na 8 bit. Kaynak olarak kodlar.

HDMI Konnekt�r Ba�lant� Mimarisi

HDMI ba�lant�s� g�sterildi�i gibi �� TMDS aray�z Veri kanal� ve bir tek TMDS kanal TMDS Saati kanal� s�rekli olarak �al��an iletilen video piksel oran�. Her d�ng�s� s�ras�nda TMDS Saati kanal�, her �� TMDS veri kanallar� g�nderir 10-bitlik bir karakter. Bu 10-bit kelime birka� birini kullanarak kodlanm��. farkl� kodlama teknikleri. Kodlama mant�� giri� ak��, video piksel i�erecektir. paket ve kontrol verileri. Paket veri, ses olu�ur, yard�mc� veri ve ili�kili hata d�zeltme kodlar�.

DVI asl�nda Digital Display Working Group taraf�ndan analog ve digital aray�zlerin tek konnekt�rde biraraya getirilmesi amac�yla ortaya konmu� bir spesifikasyondur.

DVI, Transition Minimized Differential Signaling (TMDS) ad� verilen bir aray�z� kullanmaktad�r. Basit�e tan�mlamak gerekirse bir DVI portundan dijital veri aktaran birimdir. DVI spek�leri en az bir TMDS "linki" �ng�r�r. �kili link ya da iki TDMS kanal� olan DVI spekleri de vard�r. Tek linkte �� veri kanal� (RGB) bulunur.

DVI nas�l �al��r ?

Bir PC� nin bir g�r�nt� sinyalini nas�l �retip aktard��na bakarak daha iyi anlatabiliriz. Halen bilgisayar�n �o�unda LCD ekrana giden bir VGA portu bulunmaktd�r. PC� lerde 0� lar ve 1� lerden olu�an digital sinyaller �retir. Oysa tipik bir katot ��nl� CRT resim t�p� sadece analog i�aretleri i�leyebilmektedir. Bilgisayar�n dijital sinyallerini ekran�n gerek duydu�u analog sinyallere �evirme i�ini ekran kart� (VGA ba�lant�s�) yapmaktad�r. Burada DVI �nin bir i�i yoktur.

Ancak, �ok ki�i art�k LCD ekranlara ge�meye ba�lad�. LCD ekranlar�n hepsi dijital olmas�na kar��n halen bir�o�unda DVI ba�lant�s� yoktur. DVI ba�lant�s� olmad�k�a g�r�nt� kalitesi olmas� m�mk�n olandan daha k�t� olmaktad�r. ��nk� bilgisayarda bulunan ekran kart� �nce sinyalleri analo�a (VGA) �evirip, LCD ekrana g�nderiyor. LCD ekran�n da onu al�p yeniden dijitale �evirmesi gerekiyor. Sonu�ta bu digitalden analo�a ve analogdan dijitale fazladan yere iki defa yap�lan d�n��t�rme sonucu, mesela �1� �0.935� ya da �1.062� haline d�n��ebilir. �ok para verip LCD ekran ald��n�z halde g�r�nt�n�z daha iyile�mez. �ki digital cihaz�n analog VGA ba�lant�s� i�in gereksiz iki A/D � D/A d�n��m� olur. ��te DVI�n�n gereksinimi bu noktada ba�l�yor. Art�k �imdi yeni �retilen ekran kartlar�n�n �o�unda hem DVI hem de VGA portlar� var. DVI olmayan LCD ekranlar ile DVI olanlar aras�ndaki g�r�nt� kalitesi fark� d��k ��z�n�rl�klerde �ok azd�r. Ancak ��z�n�rl�k artt�k�a kalite fark� birden ortaya ��kmaktad�r. DVI buradaki kayb� t�m�yle ortadan kald�rmaktad�r. DVI portundan ayn� zamanda audio sinyalleride ta��n�r.

DLNA Nedir ? Wireless DLNA, kablosuz TV de�ildir.

DLNA, bilgisayarda payla��ma sunulan Resim, M�zik ve Video dosyalar�n� Televizyonunuzun ekran�ndan gezebilmeye ve izlemeye yarayan protokol�n ad�d�r.Siz TV�den bu i�leri ger�ekle�tirirken bilgisayar ba�ka i�ler i�in kullan�labilir.

DLNA Sistemini �al��t�rmak i�in neler gereklidir ?

1- DLNA fonksiyonunu kablolu olarak kullanmak i�in: Modem veya access point, network kablosu gereklidir.

2- DLNA fonksiyonunu kablosuz kullanmak i�in:

a. WIS09ABGN Wireless USB Adapt�r (haricen sat�l�r, �r�n�n kutusundan ��kmaz)

b. Kablosuz modem veya Kablosuz Eri�im Noktas�

G�n�m�zde bir�ok evde art�k ADSL yayg�n olarak kullan�ld��ndan, evde bulunan ADSL modem DLNA fonksiyonunu kullanmak i�in yeterli olacakt�r. DLNA �zelli�inin �al��abilmesi i�in internet ba�lant�s� gerekmez, modem internete ba�l� olmasa bile DLNA �zelli�i �al��acakt�r.

DLNA Nas�l �al��r ?

1) Kablosuz olarak kullanmak i�in Kablosuz LAN Adapt�r� televizyonun USB portuna ba�lan�r, e�er kablolu kullan�lacaksa TV LAN ��k�� modeme network kablosu ile ba�lan�r.

2) Bilgisayar modeme ba�lan�r (kablolu veya kablosuz).

3) Televizyonla birlikte gelen PC Share Manager program� bilgisayara y�klenir.

4) PC Share Manager program�ndan payla��lmak istenen resim, m�zik ve video klas�rleri payla��ma a��l�r.

5)TV men�s�nden bilgisayarda payla��ma a��lan klas�rler gezilir ve istenilen dosya �al��t�r�l�r.

DLNA Ne de�ildir ?

DLNA, Bilgisayar�n ekran�ndaki g�r�nt�n�n ayn�s�n� TV ekran�na yans�tan bir sistem de�ildir.

�rne�in: �Bilgisayar�n�zdaki sunum dosyas�n� TV ekran�nda g�r�nt�leyemezsiniz !�

CRT T�pl� Televizyonlarda d�n��m olmadan, herhangi bir ��z�n�rl�kte resim g�r�nt�leyebilirsiniz fakat, LCD televizyon cihazlar�nda �l�ekleyici bir �eviriciye ihtiya� duyulmaktad�r. Bilgisayardan gelen g�r�nt�leri LCD televizyonun kabul etmesi ve g�stermesi i�in LCD d�z panel ekran �zerinde �l�ekleyici IC entegreye ihtiya� duyulur ve bu i�lemi Scalar IC devresi yapar, bu devre �ok �nemlidir.

SCALAR IC - SVPTMPX56 sisteminin uygulanmas�, �nemli avantajlar�
1. 256-pin QFP paketi
2. �ki CVBS ve bir S video, iki HD YPrPb destekler bile�eni veya PC RGB giri�i ve bir adet 24-bit dijital giri� portu
3. Dijital giri� portu ya biri 24-bit portu olarak, yada iki adet 8 destekten biri 16-bit modunda
4. 4 kanal ADC ba�lant� noktas�.
a. HD / SD analog CVBS / Svideo / Komponent video giri� modlar� i�in,ve HD D1/D2/D3/D4 modlar�
b. PC RGB giri� modlar� i�in. PC oto modu / otomatik saat faz� tespiti.
5. LVDS "tek" ba�lant� noktas�, SXGA ��k�� z�n�rl�� destekleyen dahili 1280x1024
6. Destekledi�i HD YPrPb de-interlace modu ve 3D tarak video modu.
7. Picture-in-Picture modu ve Resim-Picture modu desteklenir.
8. SCART destek modu

9 - Built-in iki hareket uyarlamal� de interlacers
10. 4 Resim �l�ekleme Modu

SCALAR IC - SVPTMPX56 sisteminin �nemli avantajlar�

NTSC / PAL / SECAM Video Decoder

* Entegre TCD3 NTSC / PAL / SECAM 3D tarak video decoder bir analog TV sinyali al�r ve dijital formata d�n��t�r�r. Uygulanan analog TV sinyali, kompozit, S-Video, ya da RF bile�en format�nda olabilir.

* Otomatik Kazan� Kontrol� (AGC) vard�r ve bir 10-bit ADC. giri�i ile �rneklenmi�tir.

* NTSC, PAL, SECAM, ve t�m ileri modlar� tan�r.

* Decoder Macrovision, giri� sinyalini alg�lar ve otomatik olarak tan�mlan�r.
* Ayr�ca WSS giri� alg�lama deste�i vard�r.

* 3D taramas�nda parlakl�k s�ras�nda y�ksek ��z�n�rl�kl� (Y) ve renklilik (C) ayr�lmas� filtre edilir.

* Resim blo�u ve PIP blo�u, Analog Front End (AFE) arac�l��yla sinyal ve TV dekoder arac�l��yla i�lenir.
* Televizyon dekoder bir hareket dedekt�r� ile donat�lm��t�r. �yi bir resim i�eren hareket alanlar�n� belirlemek zamansal ve uzamsal (2D-filtre) tespiti yap�larak kar��t�rma i�lemi ger�ekle�tirilir.
* Tercih edilen video format�ndan s�z�lm�� sinyal �retmek i�in bir �l�ekleyici arac�l��yla SVP � EX dijital yakalama portlar�,, 480i, 480p, 1080i ve 720p deste�i, SXGA (1280x1024x60) ��z�n�rl�k ger�ekle�tiriliyor.
* PIP blok devresi, bir dijital sinyal kabul eder, ve bir tercih yapar Resim Ana blok gibi bi�imi. 3D Digital ile donat�lm�� de�ildir
* Comb Filter / TV-decoder, ve basit bir g�r�lt� azaltma devresi vard�r.

* Scalar t�m durumlarda, sinyal �l�ekleyici durumundad�r.
* 1080i modu alt�nda, SVP � EX Bob modu deste�i ile (de-interlace) uyumlu �al��ma imkan� sa�lar.
* PC gereksinimleri i�in, SVP � EX SXGA (1280x1024x60p) ��k��na kadar ��z�n�rl�� destekler.

Ses ��lemcisi, AMPL�F�KAT�R, Hoparl�rler ses devresini olu�turur.

Cihazda herhangi bir ses varsa, ses yolu izlemesi;

(Ses sinyali giri� b�l�m�, ses i�lemcisi, amplifikat�r ve ��k�� hoparl�rleridir.)

LED �NVERT�RLER� ( LED ARKA S�R�C�S� ) PWB

LED arkadan ayd�nlatma S�STEM�
Arkadan ayd�nlatma i�in LED'ler kullanarak �imdiye kadarki en iyi seviyelerini, g�r�nt� kalitesini, 1.000.000:1 dinamik kontrast oran� sayesinde derin siyahlar olu�turur.
Sonu�lar�, daha p�r�zs�z, daha do�al bir g�r�nt� hareketi daha do�al bir renk g�sterimi ve daha h�zl� tepki s�resi ile arka ayd�nlatma da yanarak ger�ekle�tirilir.

Bu t�r �nvert�rler arka ��k olarak kullan�lan LED� ler taraf�ndan kullan�r. Bu LED'ler, video i�eri�i (Contrast Ratio) taleplerine g�re gerekli I��k Kayna�� yo�unlu�una g�re manip�le edilir, karanl�k b�lge ledleri s�nd�r�l�r. Video sinyal durumuna g�re b�lgesel ayd�nlatma yap�l�r.
T-CON PWB den �nvert�re kontrol sinyalleri g�nderilir. G�� Kayna�� (SMPS) B +(24V) g�nderir.
128 bireyin toplam LED 8 Dikey s�tunu ve 16 yatay sat�rlar� vard�r
Her Blok 12 LED (3 X 4) i�erir.

LED arka ayd�nlatmal�n�n yararlar� nedir?
Ya�am s�resi �ok daha parlak ve uzun s�re LED 100K saatleri vs. CCFL 60k saat
Mega Kontrast 2.000.000:1 Dinamik Kontrast oran�
Geni�letilmi� renk gam� % 110 ATSC gam� (CCFL% 90)
�evre dostu, daha az g�� t�ketimi

LED D�ZEN� :

Panel arkas�nda toplam 1536 bireysel LED backlights bulunur. Her iki tarafta (768) LED (64 blok) vard�r ve bireysel blok T-CON kurulu taraf�ndan manip�le edilir. Di�er bir deyi�le, bir blok LED ayd�nlatmal� ekran alan�nda video g�r�nt�s� karanl�k ise, o b�lgedeki LED ler s�n�k olacakt�r. Bu durum da ekstra enerji tasarrufu ve daha az g�� t�ketimi demektir.

3D Teknolojisi Nedir ? Nas�l �al��r ?

3D ya da �Stereoskopi�, beynimizin ��nc� bir boyutu nas�l alg�lad��na yap�lm�� bir at�ft�r. G�zlerimiz, birbirleri aras�nda yakla��k olarak 50 - 75 mm mesafeye sahiptir, yani her g�z d�� d�nyay� biraz farkl� bir a��dan g�r�r. �ki taraftaki g�r�nt�, k��k bir farkl�l�k d��nda birbirine �ok benzer olmal�d�r.

Birbirinden �ok az farkl� olan iki g�r�nt� beyne gider, ki bu noktada bu ufak farkl�l�� dengelemek i�in �ok fazla geometrik i�lem g�c� gereklidir. ��te iki resim aras�ndaki bu ufak farkl�l�k, 3D denilen teknolojidir. Yani beynimiz, ayn� �eyin iki farkl� perspektifini al�p bu iki perspektifi dengelemesiyle ger�ekle�mektedir.

G�n�m�z modern 3D teknolojisi de bu i�lemi tekrarlamaya �al��maktad�r. B�t�n 3D g�zl�kler ve projekt�rler, her bir g�z�n farkl� perspektifler ile beslenmesini sa�lamaya �al��maktad�r.

Evet, bir bak�ma kolayd�r. Beynin iki farkl� g�r�nt� aras�ndaki perspektif fark�n� alg�lamas�, matematik ve geometri sayesinde t�m a��lar� alg�lay�p g�r�nt�leri e�itlemesi �ok kolay. Zor olan �ey ise, b�t�n bunlar� kamera ile yapmak ve g�r�nt�y� katletmeden her bir g�z i�in farkl� g�r�nt�leri sa�lamakt�r.

3D�nin alt�nda yatan mant�k aslen �ok basittir. �nsan, iki g�z� ile ald�� g�r�nt�y� beyninde birle�tirerek ideal g�r�nt�y� elde eder. 3D neticede bak�lan objelerin derinlik hislerinin de alg�lanmas�d�r. �deal 3D g�r�nt� �zel yap�lm�� 3D g�zl�kleri ile izlenilebilir. Sinemalarda verilen 3D g�zl�kleri basit bir yap�yla imal edilmi�lerdir.

CCFL �NVERTERLER; Anakarttan ald�� besleme gerilimini LCD panel arkas�ndaki floresan�n ��yabilece�i y�ksek voltaj seviyesine y�kselten (AC 400 - AC 1600V) ve anakarttan ald�� komutlara g�re LCD ��n�n a�ma-kapama ve ��k �iddeti, uyku modu gibi �zelliklerini d�zenleyen, LCD kapak i�erisinde genellikle LCD� nin alt yada �st k�sm�na yatay d��enmi� pozisyonda bulunan elektronik devredir.

PWM Pulse-width modulation (PWM, Darbe geni�lik mod�lasyonu) ;

�retilecek olan darbelerin, geni�liklerini kontrol ederek, ��k��ta �retilmek istenen analog elektriksel de�erin veya sinyalin elde edilmesi tekni�idir. �retilen kare dalga darbe sinyallerinin geni�liklerinin oratalamas�, ��k��ta �retilecek olan analog de�erin elde edilmesini sa�lar. PWM�in en �nemli avantajlar�ndan birisi say�lsal�dan analog�a d�n��t�rme i�lemini olduk�a basit bir yap� ile sa�lamas�d�r.
Burada darbe geni�lik sinyali de�i�ti�inde, lamban�n ��k �iddeti de de�i�ecektir. PWM ile �retilebilecek olan �e�itli oranlar a�a��da verilmi�tir. Bu sayede mikro denetleyici taraf�ndan kontrol edilen basit bir analog sistem elde edilmi� olur.

Elbette �retilen siyalin frekans�da g�z ard� edilmemelidir. �ok d��k bir frekans ile �retilen darbe sinyalleri ve bunlarla kontrol edilen bir lambada, lamban�n yanma ve s�nme zamanlar� hissedilebilecektir. Bu durum size ��n �iddetinin de�i�ikli�inden daha �ok, titreme �eklinde g�r�necektir.

Bunu engellemek i�in anahtarlama frekans� y�kseltilmelidir. Genellikle uygulamalarda, 1kHz � 200kHz aras�ndaki frekanslarda �al��l�r. LCD flouresan devrelerinde frekans y�ksektir ve titreme hissedilemez.

�nverter Devre �emas�

FAN7310 IC CCFL trafonun �zelliklerine ba�l� olarak 30kHz ile 250kHz aras�nda bir faz kayma kontrol� yap�lmaktad�r.

NO	�S�M	A�IKLAMA	NO	�S�M	A�IKLAMA
1	OLP	A�IK LAMBA KORUMASI	11	BCT	KAPAS�T�F I�IK PATLAMA ZAMANLAMASI
2	OLR	A�IK LAMBA Y�NET�C�S�	12	RT	REZ�STANS ZAMANLAMA
3	ENA	G�R�� KONT� (On-off) 0,7V-	13	CT	KAPAS�T�F ZAMANLAMA
4	S_S	YUMU�AK START	14	OUTD	N KANAL MOSTET S�R�C� �IKI�I
5	GND	ANALOG �ASE	15	OUTC	P KANAL MOSFET S�R�C� �IKI�I
6	REF	REFERANS VOLTAJI (2V5)	16	PGND	POWER �ASE
7	ADIM	ANALOG I�IK KONT. G�R�� (0-5V)	17	VIN	POWER GER�L�M G�R��
8	BDIM	I�IK AYAR G�R��	18	OUTA	P KANAL MOSFET �IK.S�R�C� KISMA
9	EA IN	HATA AMP. G�R�� (Trafo Korumas�)	19	OUTB	N KANAL MOSFET �IK.S�R�C� KISMA
10	EA OUT	HATA AMP. �IKI�I	20	SYNC	SENKRON�ZASYON G�R��

FAN7310 IC ile CCFL Lambalar�n� s�rmek i�in tam k�pr� geli�mi� faz denetimi kullan�lm��t�r. Her iki s�r�c� ayaklar� aras�ndaki fark hemen hemen s�f�rd�r. IC ��k�� s�r�c�leri 4 adet Mosfeti tetiklemektedir. Mosfetler de�i�ik zamanlarda iletime ge�erler. Her iki grup mosfetler yar�m k�pr� �eklinde s�r�l�rler.